Αραβωσιτά Παρασκευή
Πνευμονολόγος – Εντατικολόγος
Επιμελήτρια ΜΕΘ Ενηλίκων ΜΗΤΕΡΑ


Η εξάρτηση από τον καπνό είναι μια χρόνια κατάσταση, που συχνά απαιτεί επανειλημμένες παρεμβάσεις. Ωστόσο υπάρχουν σήμερα αποτελεσματικές θεραπείες οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε μακροχρόνια ή μόνιμη αποχή από το κάπνισμα. Έτσι όλοι οι καπνιστές θα πρέπει να ενημερώνονται για αυτές και να παροτρύνονται να προσπαθήσουν, από τα ειδικά κέντρα που βρίσκονται σε πολλές νοσηλευτικές μονάδες της χώρας, όπως το Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος του ΜΗΤΕΡΑ.

Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι που χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού και οι περισσότεροι από αυτούς επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα. Από τους καπνιστές ποσοστό περίπου 70% έχουν σκεφθεί να διακόψουν το κάπνισμα έστω μια φορά, 35% προσπαθούν να διακόψουν το κάπνισμα τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, αλλά μόνο 6% από αυτούς καταφέρνουν να διατηρήσουν την αποχή από το κάπνισμα.

Το κάπνισμα ενοχοποιείται για περίπου 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα 80% των θανάτων από ΧΑΠ και 17% των θανάτων από στεφανιαία νόσο. Κατά μέσο όρο το κάπνισμα οδηγεί σε απώλεια 12 υγιών χρόνων ζωής και ελαττώνει τη διάρκεια της ζωής κατά 8 χρόνια. Ειδικά σε ότι αφορά το γυναικείο πληθυσμό είναι γνωστό ότι ο καρκίνος του πνεύμονα ευθυνόταν για το 3% των θανάτων το 1950, ενώ το 2000 το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 25%. Συγκεκριμένα το 2000 περισσότερες γυναίκες πέθαναν από καρκίνο πνεύμονα παρά από καρκίνο μαστού, μήτρας , και ωοθηκών αθροιστικά.

Το κάπνισμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας παρά την αυξημένη γνώση των βλαπτικών επιπτώσεων του καπνού στο έμβρυο και στην έκβαση της κύησης. Αν και τα ποσοστά του καπνίσματος μεταξύ εγκύων γυναικών τείνουν να ελαττωθούν τα τελευταία χρόνια, ένας σημαντικός αριθμός γυναικών συνεχίζει να καπνίζει στη διάρκεια της κύησης και μόνο το ένα τρίτο των γυναικών που διακόπτουν το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη διατηρούν την αποχή ένα χρόνο μετά από τον τοκετό.

Οι περισσότερες προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος γίνονται χωρίς βοηθητικά μέσα (μόνο με τη δύναμη της θέλησης ) και συνδέονται με χαμηλά ποσοστά επιτυχίας (3-5%). Υψηλότερα ποσοστά επιτυγχάνονται όταν οι καπνιστές ζητούν βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος από τους ειδικούς . Ακόμη και τότε, η σταθερή αποχή από το κάπνισμα είναι δύσκολη και συχνά απαιτούνται πολλές προσπάθειες πριν επιτευχθεί η μακροπρόθεσμη αποχή. Δυο προσεγγίσεις έχουν ένδειξη και αποτελεσματικότητα για τη διακοπή του καπνίσματος .Η φαρμακευτική αγωγή και η συμβουλευτική παραίνεση.


ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Α. Θεραπεία υποκατάστασης της νικοτίνης
Η θεραπεία αυτή έχει ως στόχο να αντικαταστήσει τη νικοτίνη που προσλαμβάνεται από τα τσιγάρα, ελαττώνοντας έτσι τα συμπτώματα στέρησης που παρουσιάζονται με τη διακοπή του καπνίσματος. Υπάρχουν διάφορες μορφές υποκατάστατων της νικοτίνης. όπως οι τσίχλες και τα αυτοκόλλητα νικοτίνης.

Β. Υδροχλωρική βουπροπιόνη βραδείας αποδέσμευσης
Είναι η πρώτη φαρμακολογική ουσία που δεν περιέχει νικοτίνη και έχει εγκριθεί για τη διακοπή του καπνίσματος τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1997. Εχει αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα σε άτομα που καπνίζουν περισσότερο από 10-15 τσιγάρα την ημέρα και είναι αποφασισμένοι να διακόψουν το κάπνισμα. Θεωρείται καλή θεραπευτική επιλογή σε καπνιστές που επιχειρούν να διακόψουν το κάπνισμα για πρώτη φορά, καθώς και σε αυτούς που δεν μπορούν να ανεχθούν την αγωγή με υποκατάστατα της νικοτίνης ,επίσης σε αυτούς που η αγωγή με τα υποκατάστατα έχει αποτύχει.

Γ. Εναλλακτικές θεραπείες
Βελονισμός .Η ανασκόπηση 20 μελετών δεν βρήκε κανένα όφελος από τον βελονισμό σε σχέση με εικονικό βελονισμό. Η εφαρμογή του όμως είναι ίσως καλύτερη από το να μην υπάρχει καμία παρέμβαση.
Υπνοθεραπεία. Είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της λόγω αδυναμίας σύγκρισης με μία εικονική διαδικασία που θα μπορούσε να ελέγξει για πιθανές μη ειδικές δράσεις .